Hart voor Medemblik is van mening dat de pandemie geen excuus zou mogen zijn om de Vroeg Eropaf-huisbezoeken op te schorten, maar dat corona juist een extra reden is om hiermee snel en met volledige toewijding van start te gaan. Een proactieve en laagdrempelige aanpak is niet alleen beter voor de (bereikbaarheid van de) inwoners, maar pro-activiteit in de breedste zin zorgt voor een structurele, integrale aanpak, beheersbaarheid van het probleem en op termijn voor een kostenbesparing voor de gemeente (bron: zie bijlage Leidraad Vroegsignalering 2018 – pag 10, 1.2.1). Reactieve schuldhulp is noodzakelijk en zal er altijd blijven, maar voorkomen is beter dan genezen. Preventie dus!
Hoe zorgen we (lees: Gemeente) ervoor dat een zo groot mogelijke groep mensen zich aanmeldt voor hulp, via het project Vroegsignalering / Vroeg Eropaf dat essentieel is binnen de landelijke Brede Schuldenaanpak? Op 1 januari jongstleden is in het kader van de landelijke Brede Schuldenaanpak de nieuwe WGS van kracht. Aan de hand hiervan zijn wij als gemeente verplicht om proactief aan de slag te gaan met het landelijke project Vroegsignalering / Vroeg Eropaf.
Het is de bedoeling dat hiermee niet alleen financiële problemen bij onze inwoners eerder worden gesignaleerd, maar ook om actief deze mensen te contacteren en hen een individueel hulpaanbod te doen. Hulpverleningstrajecten worden hiermee minder tijdrovend en minder kostbaar, waardoor meer mensen voor hetzelfde geld kunnen worden geholpen.
Omdat er aan preventie wordt gedaan dweilen we bovendien niet meer met de kraan open.
Deze aanpak bespaart de gemeente en de maatschappij als geheel geld. Dit project is in het leven geroepen omdat slechts ongeveer 8% van de mensen met problematische schulden zich uit zichzelf hiervoor bij de gemeente meldt; ruim 90% van de probleemgevallen blijft zonder Vroegsignalering / Vroeg Eropaf zodoende onder de radar. Het gaat dus om de aanpak van de verborgen armoede.
De signaalpartners van de gemeente zorgen voor een maandelijkse instroom van nieuwe signalen in het gemeentelijke systeem. Conform de WGS dienen ook wij dus op elk signaal proactief te reageren. Primair gebeurt dit door het versturen van brieven en door het bellen van de mensen. Begrijpelijkerwijs is voor het welslagen van dit project vooral de bereikbaarheid van onze inwoners essentieel. Brieven en telefoontjes genereren echter een zeer beperkt bereik. Het is daarom dat het zogenaamde “outreachend werken” (in het bijzonder het op huisbezoek gaan) zo’n belangrijke rol speelt in dit project. Huisbezoeken zorgen namelijk voor een aanzienlijk grotere bereikbaarheid. Bekende cijfers hierover zijn:
- Bereikbaarheid inwoners via brieven: 0% tot 5%
- Bereikbaarheid inwoners via telefoon: +/- 6%
- Bereikbaarheid inwoners via huisbezoek: 50%-70%
(bron: “Leidraad Vroegsignalering 2018” – pag 36, 5.2.3).
Volgens Hart voor Medemblik lijkt het er sterk op dat “vanwege corona” de Vroeg Eropaf-huisbezoeken in onze gemeente zijn stilgelegd of zelfs nog nooit zijn opgestart. Uitspraken die de wethouder tijdens de raadsvergadering d.d. 21 januari jl. hierover deed na vragen van onze kant hierover gaven geen absolute duidelijkheid op dit punt.
Hart voor Medemblik vindt dit een dusdanig belangrijk onderwerp dat wij met de beantwoording van onderstaande vragen niet willen wachten tot we in Q2 zullen gaan spreken over het betreffende beleidsplan. Elke dag die we hiermee wachten verhoogt het risico dat onze inwoners lopen op escalatie in de vorm van kostenverhogingen, beslagen, afsluitingen, huisuitzettingen etc. Dit kunnen en mogen wij onze inwoners niet aandoen!
Hart voor Medemblik staat niet alleen als het gaat om deze opvattingen. Onderzoek naar schuldhulpverlening in coronatijd laat ook zien dat je mensen mist door het niet uitvoeren van de zo noodzakelijke Vroeg Eropaf-huisbezoeken (en door het sluiten van de schuldhulploketten! – zie betreffende link hieronder met). Er zijn mensen die digitaal niet vaardig zijn en het lastig vinden om aan de telefoon hun hele problematiek te bespreken. Die moet je onder vier ogen te woord kunnen staan. Hart voor Medemblik voelt zich op dit onderwerp gesterkt door onder meer onderstaande deskundigen:
Nadja Jungmann; lector schulden en incasso aan de Hogeschool van Utrecht, 8-4-2020: “Dit is het moment om meer data te gaan combineren en mensen eerder dan voorheen op te zoeken.”
Het Armoedefonds, 10-12-2020: “Meer armoede in Nederland, maar signalering hapert.
Tjeu Berlijn